| Pytanie od naszego agenta: "Nie prowadzę ubezpieczenia upraw i zwierząt gospodarskich, ale uważam, że powinienem znać zasady tych ubezpieczeń, ponieważ zdarza mi się, że pytają mnie o to klienci. Może warto poinformować o tym - nawet w skrócie - OFWCA Alwisa?" |
Zbliża się wiosenny okres zawierania ubezpieczeń plonów i zwierząt gospodarskich z dopłatami Państwa. W Alwisie nie mamy wiele takich zapytań o te ubezpieczenia, ponieważ regiony południowe Polski - górskie i podgórskie na których działamy - nie są terenami intensywnej gospodarki rolnej oraz wielkoobszarowych gospodarstw rolnych. Stąd w rejonie Radomia (także Sandomierza), gdzie są specjalistyczne gospodarstwa sadownicze takie pytania mogą się pojawiać. W innych rejonach raczej sporadycznie.
Państwo a dopłaty do gospodarstwa rolnego
Państwo polskie dopłaca rolnikom do ubezpieczeń rolnych poprzez refundowanie rolnikom części składki od zawartych ubezpieczeń upraw oraz zwierząt gospodarskich. Wysokość ich wynosi do 65% składki jaką miałby zapłacić rolnik.
Zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2019 r. poz. 477) dopłaty z budżetu państwa do składek producentów rolnych z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia są stosowane od wystąpienia następujących zdarzeń losowych:
- dla produkcji roślinnej – od huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, pioruna, obsunięcia się ziemi, lawiny, suszy, ujemnych skutków przezimowania lub przymrozków wiosennych;
- dla produkcji zwierzęcej – od huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, pioruna, obsunięcia się ziemi, lawiny i uboju z konieczności.
W 2022 roku ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich będą dostępne w ośmiu zakładach ubezpieczeń, z którymi umowę podpisało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. I są to:
- Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A.,
- Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW”,
- Generali - Towarzystwem Ubezpieczeń S.A.
- Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych,
- InterRisk - Towarzystwo Ubezpieczeń SA Vienna Insurance Group,
- TUZ -Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych
- Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń ERGO Hestia S.A.
- Vereinigte Hagelversicherung VVaG (siedziba w Gießen), Oddział VH VVaG TUW w Polsce z siedzibą Oddziału w Poznaniu.
Od czego zależy wysokość dopłat?
Zasady ubezpieczeń plonów i zwierząt są bardzo złożone i zależą od wielu czynników: rodzajów upraw, areału uprawianych i ubezpieczanych płodów, klasy użytków rolnych i wielu innych.
Natomiast poziom dopłat z budżetu państwa do składek ubezpieczeń należnych od producentów rolnych z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia upraw rolnych lub zwierząt gospodarskich na 2022 r. został określony przez Radę Ministrów w Rozporządzeniu z dnia 22 listopada 2021 r. w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2022 r. w wysokości: 65% składki do 1 ha upraw rolnych i 65% składki do 1 szt. zwierzęcia gospodarskiego. Na każdy rok poziom ten może być określany w innej wysokości.
Czy ubezpieczenie upraw i zwierząt gospodarskich jest obowiązkowe?
Z przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich wynika
"...obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych przez rolnika, który uzyskał płatności bezpośrednie do gruntów rolnych, tj. upraw zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych, od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez powódź, grad, suszę, ujemne skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne".
Konsekwencje braku ubezpieczenia
Rolnik, który nie spełni obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, tj. ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw, obowiązany jest do wniesienia opłaty za niespełnienie tego obowiązku. Wysokość opłaty obowiązującej w każdym roku kalendarzowym, stanowi - śmieszna kara - równowartość w złotych 2 euro od 1 ha, ustaloną przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski według tabeli kursów nr 1 w roku kontroli. Opłata za niespełnienie tego obowiązku jest wnoszona na rzecz gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę rolnika. Powyższe sankcje nie mogą jednak być stosowane wobec rolników w przypadku gdy rolnik nie zawrze umowy ubezpieczenia obowiązkowego z powodu pisemnej odmowy przez co najmniej dwa zakłady ubezpieczeń, które zawarły z ministrem właściwym do spraw rolnictwa umowy w sprawie dopłat.
Wsparcie państwa dla rolników
W 2022 roku na dopłaty do ubezpieczeń dla rolników rząd przeznaczył 1,5 mld zł. Wprowadził także wiele szczegółowych rozwiązań dla np. sadowników, gospodarstw szklarniowych itd. wprowadzanych specjalnymi klauzulami. Warto np. pamiętać o rozwiązaniach dla producentów warzyw i owoców. Konsumenci oczekują od rolników towarów o bardzo dobrej jakości i o odpowiednim wyglądzie. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom, ubezpieczane mogą być warzywa i owoce od ryzyka gradu ze szczególnym naciskiem na utratę jakości, zwiększonych kosztów sortowania oraz ryzyka ich odbioru (zbytu).
Jak zapewnić kompleksową ochronę ubezpieczeniową gospodarstwa rolnego?
Dystrybutorzy tych ubezpieczeń (agenci/OFWCA) mogą oferować rolnikom ochronę ubezpieczeniową rozbudowaną o specjalistyczne klauzule oparte o rynkowe normy jakości dla producentów zarówno owoców, jak i warzyw . Trzeba jednak pamiętać, że nie wszyscy z wymienionych wyżej 8 ubezpieczycieli takie rozszerzenia prowadzi.
W zasadzie od 15 marca każdego roku rozpoczyna się wiosenny sezon sprzedaży dotowanych ubezpieczeń rolnych. PZU SA, 8 marca br. już go rozpoczął.
Podstawowe przepisy dotyczące ubezpieczenia upraw i zwierząt gospodarskich
Jak wspomniałem problematyka tych ubezpieczeń jest dość skomplikowania i wymaga od dystrybutorów dobrej wiedzy produktowej i sprzedażowej. Zawsze należy i trzeba opierać się na procedurach poszczególnych ubezpieczycieli, a w szczególności przepisach obowiązującego prawa. Dlatego je poniżej przypominam.
2/ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 2021 r. w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2022 r. (Dz. U. poz. 2159)
