Nasz współpracownik z Nowego Sącza zapytał mnie o rażące niedbalstwo, a właściwie o jego definicję, gdyż ubezpieczany przez niego klient otrzymał odmowę wypłaty odszkodowania właśnie z takim uzasadnieniem. Odpowiadam szerzej, bo może to zainteresować także inne osoby. Czym jest więc rażące niedbalstwo? Kierując się orzeczeniem Sądu Najwyższego (sygn. akt V CK90/03)  jest to jedna z form winy nieumyślnej, ale tak daleko posunięta, że niejako graniczy z umyślnością działania. Ustalenie tej granicy jest często bardzo trudne i wymaga orzeczenia, rozstrzygnięcia sprawy przez sąd. Rażące niedbalstwo jest pojęciem niedookreślonym, nie posiada swojej słownikowej definicji i dlatego w każdym przypadku wymaga bardzo szczegółowej analizy wszystkich uwarunkowań sprawy, zwłaszcza przez ubezpieczyciela w procesie ustalania odpowiedzialności za szkodę i jej wysokości. Co stanie się jeśli ubezpieczyciel w konkretnej sprawie szkodowej ustali rażące niedbalstwo sprawcy? Ubezpieczyciel najprawdopodobniej wypłaci szkodę poszkodowanemu zwłaszcza przy ubezpieczeniu obowiązkowym, ale zwróci się do sprawcy z roszczeniem regresowym. Z takim przypadkiem przed paru dniami zwrócił się do mnie właśnie Krzysztof z Nowego Sącza - regres wynosił ponad 23 tysiące złotych. Jakie wyjście? W zasadzie żadne, bo winę stwierdził sąd i pozostaje tylko zwrócenie się do zakładu ubezpieczeniowego o rozłożenie na raty. Ubezpieczyciel może także zastosować proporcjonalność i zaproponować wypłatę części odszkodowania w takim stopniu w jakim ubezpieczyciel uzna przyczynienie się do wysokości szkody lub w jakiej ustali to sąd. Co robić? Przy wszystkich ubezpieczeniach dobrowolnych odpowiedzialności cywilnej sprawdzać jak jest uregulowana w OWU wina nieumyślna lub nawet rażące niedbalstwo. Ustalić, czy jest możliwość wyłączenia tych uregulowań, jeśli tak, to warto to zrobić nawet za większa opłatą składki. Szczególnie jest to bardzo ważne przy ubezpieczeniu osobistej zawodowej odpowiedzialności cywilnej . Z praktyki obserwuję także znaczny wzrost regresów w ubezpieczeniach komunikacyjnych. Prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu, innych używek, ucieczki z miejsca wypadku jest często traktowane jako rażące niedbalstwo i podstawa do zastosowania regresu. Wtedy sprawca, pomimo że posiada ubezpieczenie nawet wymagane prawem - obowiązkowe -  musi pokrywać koszty odszkodowania z własnej kieszeni (nawet przez wiele lat) poprzez instytucję regresu ubezpieczeniowego.