Zwrócił się do mnie Agent z zapytaniem. "Przyszedł do mnie pracownik Starostwa Powiatowego, aby ubezpieczyć OC ppm samochodu osobowego stojącego na parkingu, będącego w gestii Starostwa. Posiadał tylko "Dowód rejestracyjny" tego pojazdu i decyzję o zatrzymaniu pojazdu. Samochodowi kończy się przegląd techniczny za kilka dni. Czy mogę ubezpieczyć taki samochód?"
Kiedy należy ubezpieczyć pojazd OC ppm?
Nie tylko może, ale musi ubezpieczyć OC ppm. Wynika to z przepisów obowiązującego prawa. Obowiązek zawarcia umowy na ubezpieczenia OC ppm dotyczy prawie wszystkich właścicieli pojazdów mechanicznych, w tym powiatów, które na podstawie postanowień sądów lub decyzji administracyjnych stają się właścicielami przejętych pojazdów, które później sprzedają lub kasują ze względu na zły stan techniczny. Są one przeważnie porzucone w przestrzeni publicznej np. miasta, lub bez spadkobierców i wtedy sąd przekazuje pojazd staroście. I nie są to wcale przypadki rzadkie. A liczba przejętych pojazdów może jeszcze znacznie wzrosnąć, gdy zaczną pojawiać się pojazdy odebrane nietrzeźwym kierowcom. I za każdy przejęty i posiadany pojazd władze powiatów muszą płacić ubezpieczenie OC ppm, za cały okres posiadania pojazdu. W razie nie posiadania ubezpieczenia - tak jak każdemu innemu właścicielowi pojazdu - grozi staroście kara, nakładana przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG).
Jaką funkcję społeczną pełnią ubezpieczenia OC?
Dlaczego tak jest? Przypomnę że istotą ubezpieczenia OC ppm jest jego szczególna funkcja społeczna, "jaką jest ochrona osób trzecich przed skutkami częstych, niekorzystnych zdarzeń powstałych wskutek ruchu pojazdów. Nieprzerwany charakter odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń i zarazem ochrony ubezpieczeniowej daje poszkodowanym w wypadku gwarancję otrzymania należnego odszkodowania". Ale także, obowiązkowe ubezpieczenie OC pojazdu stanowi ochronę dla samego właściciela pojazdu. Bo chodzi tutaj o ochronę ewentualnego sprawcy wypadku komunikacyjnego przed - czasami bardzo dużymi - kosztami finansowymi z tytułu jego odpowiedzialności cywilnej, co bezpośrednio przekłada się na zabezpieczenie jego majątku, ale także rodziny przed nadmiernym obciążeniem finansowym. Dlatego te dwa najważniejsze względy zdecydowały, że w "Ustawie o obowiązkowych ubezpieczeniach..." nie przewidziano żadnych możliwości odstąpienia od obowiązku zawarcia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Dotyczy to także sytuacji kiedy posiadacz pojazdu, nie może korzystać z tego pojazdu (choroba, awaria, postój w garażu lub na parkingu) czy jak w tym przypadku, przejęcie pojazdu przez Starostę Powiatu na podstawie określonego przepisu prawnego.
Czy pojazd pozostawiony w nieużytku musi posiadać OC ppm?
Może wydawać się trochę dziwne że takie ubezpieczenie musi posiadać także pojazd, który czasami przez kilka lat stoi unieruchomiony na parkingu i jest w gestii starosty. Ale jest to uzasadnione. Z ustawy z dnia 22 maja 2003 r. "O ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych" jasno wynika, że przez szkodę wyrządzoną w związku z ruchem pojazdów podciągane są również inne przypadki, gdy do uszkodzenia innego auta lub mienia dojdzie np. przy wsiadaniu lub wysiadaniu z pojazdu sprawcy, przy załadunku lub rozładunku, a nawet podczas postoju lub garażowania, albo podczas wykonywania prac remontowych czy konserwacyjnych. Obejmuje to również inne szkody np. powstałe w wyniku wybuchu silnika, zapalenia się pojazdu kiedy auto się nie poruszało i stało np. na parkingu. Straty powstałe na skutek takich zdarzeń są objęte odpowiedzialnością i stąd ubezpieczenie OC ppm jest w pełni uzasadnione. Wymienione powyżej przypadki (jak np. postój na parkingu) ograniczają ryzyko związane z ruchem pojazdu - pojazd jest wyłączony z ruchu - ale nie eliminują tego ryzyka całkowicie.
Jak do takich przypadków ustosunkowuje się UE?
Takie stanowisko zajmuje również Unia Europejska i obowiązuje ono w innych krajach. Państwa członkowskie Unii mają zapewnić obowiązek objęcia każdego pojazdu ubezpieczeniem w celu zagwarantowania odpowiedzialności cywilnej za szkody wynikające z użytkowania pojazdu. I nie ma wyjątków. Stąd wynika obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC także w przypadku np. pojazdu niezdolnego do jazdy, przeznaczonego do zniszczenia lub którego własność na podstawie orzeczenia sądu nabyła jednostka samorządu terytorialnego, u nas w Polsce Starosta Powiatu.
Oczywiście dla Starosty są to duże koszty i czynione są starania aby pojazdy takie zwolnić z obowiązku posiadania ubezpieczenia OC ppm.
W praktyce do każdego agenta może zgłosić się przedstawiciel starosty z wnioskiem o ubezpieczenie takiego pojazdu. I nie wolno odmówić takiego ubezpieczenia. Zawieramy go zgodnie z procedurami obowiązującymi w danym ZU. Potrzebne są podstawowe dokumenty (dowód rejestracyjny, wyrok sądu, ostatnia polisa OC ppm). Jeśli nie ma przeglądu rejestracyjnego - jeśli dopuszcza to ZU - można zawrzeć ubezpieczenie zaznaczając ten fakt w polisie np. w uwagach na polisie. Ubezpieczającym i Ubezpieczonym jest Starosta Powiatowy. I nie jest tutaj wymagane przeprowadzenie rozpoznania potrzeb.
Podsumowanie
Obowiązek posiadania ubezpieczenia OC ppm spoczywa na praktycznie wszystkich właścicielach pojazdów, zarówno tych dopuszczonych do ruchu, jak i czasowo wyłączonych lub unieruchomionych. Takie stanowisko zajmuje również Unia Europejska i obowiązuje ono w innych krajach. Do każdego agenta może zgłosić się przedstawiciel starosty z wnioskiem o ubezpieczenie takiego pojazdu i nie można odmówić mu takiego ubezpieczenia.
