Z roku na rok rośnie ilość przestępstw przeciwko mieniu, w tym zdarzeń dokonywania kradzieży z włamaniem i rabunku. Ich ilość sięga ponad 90 tysięcy zdarzeń rocznie. W tym duża część dotyczy włamań do domów indywidualnych i mieszkań.

Czym jest kradzież z włamaniem?

Kradzież z włamaniem jest zgodnie z przepisami (kradzież art. 278, włamanie art. 279.1. Kodeksu karnego) przestępstwem. Polega ono na tym, że sprawca nie tylko dokonuje przywłaszczenia nie swoich rzeczy, ale także dokonuje włamania do cudzej nieruchomości. Należy pamiętać, że zgodnie z Kodeksem karnym pojęcie włamania jest szerzej definiowane niż to robimy w potocznym pojęciu. Dlatego za kradzież z włamaniem uznajemy nie tylko przypadek, kiedy włamywacz użył siły fizycznej do pokonania zabezpieczeń (wyłamanie zamków w drzwiach, wyważenie drzwi lub okien, wyłamanie krat, wybicie szyby) lub przełamania różnych zabezpieczeń cyfrowych. Z włamaniem mamy do czynienia nawet wtedy, kiedy sprawca otworzy drzwi bez pozwolenia np. zamknięte na zwykłą zasuwkę. Bo nie samo zabezpieczenie ma tutaj podstawowe znaczenie tylko jasny sygnał odgrodzenia mienia od niepowołanych osób. Oczywiście wszyscy ubezpieczyciele w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU), zawsze określają minimalny sposób zabezpieczenia dla poszczególnych grup mienia.

Tak, więc kradzież z włamaniem to zawsze zabór rzeczy ruchomej celem jej przywłaszczenia, dokonany po uprzednim pokonaniu zabezpieczenia. Nie jest istotne na ile to zabezpieczenie spełnia swoją rolę. Włamanie ma zawsze miejsce, kiedy sprawca usuwa przeszkodę umieszczoną przez właściciela w celu zabezpieczenia rzeczy przed osobami postronnymi. Liczy się sam fakt pokonania przeszkody, a nie sposób zabezpieczenia mienia. Czyli praktycznie, włamanie może nastąpić tylko do zamkniętego pomieszczenia - domu mieszkania, komórki, także samochodu. Przeciwnym przypadkiem jest tzw. kradzież zwykła np. zabór mienia z otwartego lokalu, roweru niezabezpieczonego, która zawsze wyłączona jest z zakresu ubezpieczenia.

Dobrowolne ubezpieczenie od kradzieży z włamaniem i rabunku

Aby ustrzec się przed skutkami kradzieży z włamaniem oraz rabunku w domu lub mieszkaniu, należy się dobrowolnie ubezpieczyć. Każdy dystrybutor - agent - ubezpieczając dom lub mieszkanie od zdarzeń losowych na pewno zaproponuje także ubezpieczenie od kradzieży z włamaniem, elementów stałych budynku oraz ruchomości domowych będących ich wyposażeniem. To ubezpieczenie nie zapobiegnie samemu zdarzeniu, ale w razie jego powstania można liczyć na pomoc finansową, pokrycie kosztów zakupu skradzionych lub uszkodzonych przedmiotów, w tym naprawę uszkodzonych drzwi, okien itd.

Odpowiednie ubezpieczenie od kradzieży z włamaniem

Zakres ubezpieczenia od kradzieży z włamaniem i rabunku powinien być - tak jak przy innych ubezpieczeniach - dostosowany do realnych potrzeb i występujących zagrożeń. Chodzi o objęcie ochroną ubezpieczeniową faktycznie posiadanych rzeczy, które musimy określić w grupach i czasami podać ich wartość jednostkową, np. przy cennych przedmiotach, instrumentach muzycznych lub przekraczających określona wartość np. jednostkowo 10 000 złotych lub 15 000 złotych. Różni ubezpieczyciele określają inaczej swoje wymagania i bardzo ważne jest - aby przy pomocy agenta - właściwie określić grupy przedmiotów ubezpieczenia (sprzęt elektroniczny, sprzęt fotograficzny, instrumenty muzyczne, przedmioty zabytkowe, cenne ubrania lub meble, biżuterię i pieniądze, sprzęt sportowy, cenne składniki AGD itd.) oraz określić ich wartość.

Trzeba także zwrócić uwagę na wyłączenia z ochrony ubezpieczeniowej. Te także u różnych ubezpieczycieli są różne. Niektórzy nie odpowiadają - nie można ubezpieczyć - zwierząt domowych, dzieł sztuki, mienia o jednostkowej wartości przekraczającej ustalony limit np. 20 000 złotych, mienia wynajętego, mienia pozostawionego na posesji lub w budynkach gospodarczych, broni myśliwskiej i sportowej. Chcąc ubezpieczyć szczególne przedmioty należy pod tym kątem analizować OWU i wybierać ubezpieczyciela. Często można ubezpieczyć określone wyłączone przedmioty po spełnieniu dodatkowych wymagań: wycena przedmiotu, wykonanie zdjęć lub dokumentacji, szczególne zabezpieczenie, limit górny sumy ubezpieczenia itd.

Suma ubezpieczenia

Ważne jest także określenie sumy ubezpieczenia całości mienia, jego grup lub pojedynczych rzeczy. Jest to ważne, ponieważ takie ubezpieczenie jest znacznie droższe od ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych. Dlatego stosujemy tu - w zasadzie zawsze - ubezpieczenie systemem na pierwsze ryzyko. Czyli nie ubezpieczamy mienia według całej jego faktycznej wartości, tylko określamy sumę ubezpieczenia mienia, która jest górną granicą odpowiedzialności ubezpieczyciela dla całości mienia, jego grup lub ustalonych dla nich sublimitów. 

Tą wartość określa ubezpieczający przy pomocy agenta, biorąc pod uwagę realne zagrożenia, możliwości włamania i wielkości zaboru mienia. Bierzemy pod uwagę np. posiadane systemy zabezpieczenia, czas pozostawania domu bez obecności domowników, częstość i długość wyjazdów, położenie nieruchomości (w bloku, w zabudowie szeregowej, na osiedlu lub w miejscu odosobnionym).

Jeszcze przed zawarciem ubezpieczenia należy szczegółowo zapoznać się z wyłączeniami odpowiedzialności ubezpieczyciela, które zawarte są w OWU tego ubezpieczenia. Sprawdzić należy czy zaproponowane, wybrane ubezpieczenie zaspokaja nasze potrzeby ubezpieczeniowe. Wszystkie wymogi w zakresie zabezpieczenia mienia, ustalone zasady ubezpieczenia muszą być bezwzględnie przestrzegane. Trzeba zachować wszystkie środki ostrożności, aby w przypadku powstania szkody Ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie. Zdarza się, że nawet drobne niedbalstwo może decydować o nieuznaniu szkody i odmowie wypłaty odszkodowania. Często takim przypadkiem jest np. pozostawienie nie do końca zamkniętego okna lub drzwi, niewłaściwe zabezpieczenie innych otworów w budynku. W tych ubezpieczeniach przyjmuje się, że po pokonaniu siłą przeszkody, zawsze powinny pozostać wyraźne ślady obecności złodzieja włamywacza - w postaci zbitej szyby, uszkodzonego zamka lub innego zabezpieczenia np. wyważonego okna lub drzwi. Wyjątkiem jest tutaj sytuacja, kiedy sprawca zdarzenia dostał się do pomieszczenia (mieszkania) używając podrobionego klucza - oryginalnego lub dopasowanego - który wcześniej pozyskał w sposób nielegalny. 

Bezpieczeństwo i zabezpieczenia mienia

Towarzystwa ubezpieczeniowe wymagają i szczegółowo określają jak powinno być zabezpieczone ubezpieczone mienie. Ile powinno być zamków, jak mocowane powinny być drzwi i okna, co oznacza zamek i klucz wielozapadkowy, jak należy zabezpieczać przejścia np. z garażu do części mieszkalnej domu itd.

Jak wszystkim wiadomo lepiej się zawsze zabezpieczyć niż później leczyć. Tak samo jest i w tym przypadku. Lepiej wcześniej zabezpieczyć dom przed włamaniem - nie dlatego, że tak wymaga ubezpieczyciel, a dlatego, żeby nie kłopotać się konsekwencjami włamania i kradzieży. Konieczna jest stała czujność i ostrożność postępowania; takie jak np. zamykanie okien i drzwi przed wyjściem nawet na krótką chwilę, nie chowanie kluczy pod symboliczną wycieraczkę lub w obejściu domu. Wiele informacji włamywacze pozyskują z internetu, o planowanym urlopie lub wyjeździe. To zdarza się obecnie coraz częściej.

Warto także zabezpieczyć swój dom w bardziej lub mniej zaawansowane systemy i urządzenia zabezpieczające: systemy alarmowe, kamery z podczerwienią, czujniki ruchu i dostępu. Stale pojawiają się nowe, skuteczniejsze systemy zabezpieczeń, a ceny są niższe. Do tego ubezpieczyciele udzielają dodatkowych zniżek na zastosowane urządzenia. Najnowsze rozwiązania to systemy tzw. inteligentnego budynku. W tych systemach nowoczesna technologia potrafi symulować obecność osób w budynku lub mieszkaniu podczas ich nieobecności. System uruchamia przemienienie światła w pokojach, telewizor lub sprzęt audio, zabezpiecza wejścia oraz przyległy teren budynku także w podczerwieni, co jest przydatne szczególnie w nocy. Takich rozwiązań jest na rynku  bardzo dużo.

Niezależnie od tego, zawsze należy wykonać zdjęcia wyposażenia budynku lub mieszkania, cenniejszych przedmiotów, biżuterii i dzieł sztuki. W razie włamania i kradzieży łatwiej będzie wykazać ubezpieczycielowi co skradziono oraz ustalić ich wartość. W ostateczności dobrze i szybko zlikwidować szkodę.

Co robić gdy nastąpi kradzież z włamaniem?

Jak postępować po stwierdzeniu kradzieży z włamaniem i rabunku?

• Po stwierdzeniu włamania, zawsze zachować należy spokój, trzeźwość myślenia i racjonalność postępowania.
• Upewnić się należy czy w pomieszczeniach nie ma jeszcze włamywaczy. Jeśli są mogą stanowić dodatkowe zagrożenie dla osób, które go wykryły. Zachować należy zawsze daleką idącą ostrożność. Lepiej pozostać w ukryciu i jak najszybciej wezwać policje lub inną pomoc.
• Zawsze w przypadku włamania, kradzieży i rabunku powiadomić należy Policje Państwową. Do czasu przyjazdu policji nie należy niczego ruszać, przestawiać, dotykać lub sprzątać do czasu przeprowadzenia oględzin. Można to robić dopiero po zezwoleniu policji.
• Sprawdź i ustal co zginęło. Musisz podać te informacje policji, a później bardziej szczegółowo ubezpieczycielowi.
• Jeśli skradziono dokumenty osobiste, finansowe, firmowe, naukowe itd. od razu zastrzec należy karty bankowe i kredytowe, dowód osobisty, powiadomić operatora sieci telekomunikacyjnych i inne instytucje.
• Niezwłocznie powiadomić ubezpieczyciela o zdarzeniu telefonicznie, e-mailowo lub przez formularz na stronie www danego zakładu ubezpieczeń.