Pracownik naszej OFWCA z oddziału sądeckiego pyta:
Czy mnie pracującemu na umowę zlecenie należy się urlop wypoczynkowy tak jak koleżance zatrudnionej na umowę o prace?
Co do zasady urlop się nie należy. Wykonywanie pracy w ramach umowy zlecenia (umowa cywilnoprawna) nie daje prawa do urlopu wypoczynkowego. Pracujący (czyli zleceniobiorca) może jednak uzgodnić ze zleceniodawcą zapis w umowie o przysługujących przerwach w świadczeniu usług bez obniżenia wynagrodzenia. Ta przerwa może także dotyczyć czasu urlopu.
Umowa-zlecenia należy do umów cywilnoprawnych, które działają według przepisów Kodeksu cywilnego (art. 734-751). Stronami tego typu umowy są: przyjmujący zlecenie/pracę (zleceniobiorca) i dający zlecenie (zleceniodawca). Umowa zlecenie jest umową starannego działania. To znaczy, że wykonujący zlecone czynności jest zobowiązany do sumiennego, starannego działania na rzecz zleceniodawcy. Standardowa umowa tego typu zawiera: określenie stron (dający zlecenie i przyjmujący zlecenie), wymienia czynności objęte zleceniem, wysokość wynagrodzenia za wykonane czynności (płatne na podstawie wystawionego rachunku) oraz czas trwania umowy. Mogą być w niej zawarte także inne zapisy - niesprzeczne z Kodeksem cywilnym - np. o wspomnianym wyżej czasie wolnym w wykonywaniu czynności.
Umowa zlecenia nie tworzy stosunku pracy (pracodawca-pracownik) jak przy umowie o pracę. Zleceniobiorca nie jest pracodawcą, a zleceniobiorca nie jest pracownikiem. W konsekwencji zleceniobiorca nie jest uprawniony do urlopu wypoczynkowego oraz nie korzysta z innym praw, które na mocy przepisów Kodeksu pracy przysługują każdemu pracownikowi.
Czyli, aby zleceniobiorca mógł skorzystać z porównywalnego rozwiązania należy w treści umowy-zlecenia zawrzeć zapis o odpłatnej przerwie w świadczeniu usług, która będzie przysługiwała zleceniobiorcy. Dodatkowo należy zastrzec, że przerwa ta nie będzie skutkowała obniżeniem wynagrodzenia z tytułu umowy. Dzięki takiemu zapisowi w umowie cywilnoprawnej zleceniobiorca będzie miał prawo do swoistego rodzaju "urlopu" wypoczynkowego. I tak w wielu wypadkach się dzieje.
I jeszcze jedna uwaga. Jeśli w ramach umowy-zlecenia wykonywana jest praca w rozumieniu Kodeksu Pracy, wówczas możliwe jest wniesienie do miejscowo właściwego sądu pracy pozwu o ustalenie istnienia stosunku pracy zamiast zlecenia. Czym jest praca w rozumieniu Kodeksu Pracy? Mówi o tym art. 22 k.p., który stanowi, że przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
