Zbliża się święto wszystkich Świętych. Czas wspomnień ale także przygotowań. I często stwierdzenie szkód jakie nastąpiły w grobowcach, nagrobkach itd. Szkód często niezawinionych przez człowieka.

Na jakie zagrożenia narażone są grobowce oraz nagrobki późną jesienią i zimą?

W polskim zwyczaju nagrobki i grobowce to przede wszystkim miejsca pamięci o bliskich, o tych  którzy już odeszli, ale pozostają w ludzkiej pamięci. To także materialne budowle o znacznej wartości kilkudziesięciu, a nawet kilkuset tysięcy złotych. Są one narażone na na liczne niebezpieczeństwa tj. zjawiska atmosferyczne - huragany, ulewy, uderzenia pioruna, powodzie czy upadki drzew, które powodują znaczne szkody. Nierzadkie są także dalsze następstwa: podtopienia wywołane deszczami, osunięcia i zapadanie się ziemi będące wynikiem szkód górniczych oraz realizowanych prac budowlanych. To także pęknięcia budowli wywołane mrozem lub naciski dużej pokrywy śnieżnej. W efekcie grobowce i nagrobki ulegają dużym uszkodzeniom, a ich przywrócenie do stanu pierwotnego jest bardzo kosztowne i może okazać się trudne do sfinansowania przez osoby z rodziny. Częstymi przypadkami - których nigdy nie można wykluczyć - szczególnie na cmentarzach pozbawionych ochrony lub monitoringu, są  kradzieże elementów budowli (zdobień, liternictwa, a nawet większych elementów) lub ich duża dewastacja.

Jak zabezpieczyć mienie na cmentarzu?

Dlatego dobrym zabezpieczeniem przed tego rodzaju zdarzeniami jest ubezpieczenie grobowców i nagrobków, oraz ich stałych elementów. Ubezpieczenia takie prowadzi już większość ubezpieczycieli w Polsce, a ich koszt nie jest wysoki. W zależności od: zakresu, wartości, często położenia i zabezpieczenia cmentarza  np. monitoringiem waha się od 90 do 150 złotych za rok. Są to w sumie ubezpieczenia funkcjonujące na rynku od niedawna, wprowadzone przez niektórych ubezpieczycieli jako uzupełnienie (klauzule) do ubezpieczenia domu lub mieszkania. Ubezpieczenie takie działa podobnie jak ubezpieczenia budowli lub małej architektury wokół domu. Obecnie ubezpieczenie jest bardziej dostępne, ale nadal mało znane. Niektórzy ubezpieczyciele przyjmują także ubezpieczenie grobowców i nagrobków jako ubezpieczenie samodzielne.

Zakres ubezpieczenia grobowców i nagrobków

Zakres takiego ubezpieczenia jest szeroki i obejmuje kilka lub kilkanaście ryzyk i zdarzeń powodujących szkody w budowli oraz w jej częściach. Jest zbliżony do ogólnych zasad ubezpieczenia mienia od pożaru i innych zdarzeń losowych według ryzyk nazwanych. Przykładowo są to ryzyka od:

• pożaru,
• deszczu nawalnego i zalania,
• wybuchu,
• upadku statku powietrznego,
• huraganu,
• gradu,
• zejścia lawiny,
• spływu wód po zboczach,
• osuwania i zapadania się ziemi, 
• uderzenia pioruna,
• upadku drzew i innych podobnych przedmiotów np. masztów i słupów.

Zakres obejmuje także (najczęściej opcjonalnie): 

• uderzenie pojazdu,
• kradzież elementów,
• wandalizm,
• dewastacje oraz graffiti. 

Każde z tych ryzyk może się zdarzyć, gdyż cmentarze są położone często blisko dróg, na stokach i wzgórzach, na terenach mocno zadrzewionych (starodrzew zabytkowy), na terenach nieosłoniętych itd. 

Co robić w przypadku powstania szkody na cmentarzu?

W przypadku powstania szkody w ubezpieczonym mieniu należy niezwłocznie:

• powiadomić o zdarzeniu Zarządcę Cmentarza i spisać protokół oraz wykonać zdjęcia,
• powiadomić Policję - w razie kradzieży, dewastacji, graffiti, uszkodzenia i uzyskać pisemne powiedzenie zgłoszenia zdarzenia,
• powiadomić Ubezpieczyciela i postępować zgodnie z jego zaleceniami w sprawie zabezpieczenia oraz usunięcia pozostałości po szkodzie. 

Wysokość sumy ubezpieczenia oraz przyczyny odmowy jego wypłaty

Ważne jest aby już na etapie ubezpieczenia ustalić sumę ubezpieczenia w wartości odtworzeniowej. Wtedy odszkodowanie będzie odpowiadało kosztom odtworzenia zniszczonego obiektu, czyli przywrócenia go do stanu nowego. W przypadku grobowców i nagrobków oznacza to pokrycie kosztów: remontu, naprawy, odbudowy lub zakup nowego  grobowca lub nagrobka tego samego rodzaju, typu oraz z tych samych materiałów. Ewentualne przyczyny odmowy wypłaty odszkodowania określone są w OWU i zazwyczaj obejmują: naturalne zużycie, starzenie się nagrobka i jego elementów, wady w wykonaniu (złe materiały lub montaż), oraz szkody "estetyczne" powstające zwykle w trakcie eksploatacji, takie jak np. zabrudzenia spowodowane woskiem, zarysowania i poplamienia.

Wypłata odszkodowania za szkodę na cmentarzu z polisy OC

Jeśli szkoda powstała z winy zarządcy cmentarza, przedsiębiorstw pogrzebowych lub kamieniarskich (częste przypadki), lub innych podobnych służb cmentarnych, to odszkodowanie będzie przysługiwało od nich, z tytułu odpowiedzialności cywilnej i posiadanej przez nich polisy OC. Często szkodę taką zlikwiduje nasz Ubezpieczyciel i z regresem wystąpi do sprawcy szkody. Zarządca Cmentarza (komunalnego i wyznaniowego) może i powinien posiadać własną polisę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Czego nie obejmuje ubezpieczenie mienia na cmentarzu?

Trzeba pamiętać i dopytać agenta o wszystkie wyłączenia i zakresy ubezpieczenia, ustalane limity np. przy dewastacji i kradzieży. W większości przypadków, ubezpieczenie to nie obejmuje kradzieży elementów dekoracyjnych takich jak: wieńce kwiaty, znicze i podobne nie połączone na stałe z grobowcem lub nagrobkiem. Kilku ubezpieczycieli nie przyjmuje do ubezpieczenia grobowców zabytkowych, inni przyjmują grobowce w wartości rzeczywistej, paru przyjmuje w takim zakresie w jakim jest ubezpieczony dom lub mieszkanie, ale jeden ubezpieczyciel przyjmuje także na zasadzie all risk - czyli polisy wszystkich ryzyk.

Podsumowanie

Warto ubezpieczyć nagrobek i grobowiec. Zniszczenia nie są powszechnym zjawiskiem na cmentarzach, ale zjawiska atmosferyczne niestety wyrządzają ostatnio coraz większe szkody. Zniszczenia spowodowane przez wandali również się zdarzają. Rekomenduję skorzystanie z pomocy agentów ubezpieczeniowych, którzy pomogą wybrać najlepsze ubezpieczenie dostosowane do faktycznie występujących zagrożeń.