Temat bardzo aktualny, bo takich samochodów na ukraińskich numerach rejestracyjnych jest w naszym kraju coraz więcej. Widzimy je prawie na co dzień na naszych drogach. Normalnym jest, że przybywa także zdarzeń, kolizji i wypadków z ich udziałem.
Na temat likwidacji szkód komunikacyjnych z udziałem obywateli ukraińskich ukazało się już wiele informacji i komunikatów. Niektóre nasze ZU wydały nawet uniwersalne druki "Zgłoszenia szkody" w języku ukraińskim i polskim. Dlatego w tym materiale postaram się krótko przedstawić tylko najważniejsze zagadnienia.
Wiemy wszyscy, że w Polsce - podobnie jak i w innych krajach europejskich - każdy pojazd poruszający się po drogach podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC ppm). Za nieposiadanie takiego ubezpieczenia grożą wysokie kary. Takie ubezpieczenie musi posiadać również każdy pojazd zarejestrowany za granicą, a więc także na Ukrainie, jeśli porusza się po polskich drogach. W większości przypadków pojazdów z krajów UE, są to ubezpieczenia OC ppm zawarte w tych krajach.
Pojazdy ukraińskie wjeżdżając na teren Polski muszą posiadać własne, ukraińskie ubezpieczenie OC ppm oraz dodatkowo tzw. Zieloną Kartę (ZK) wydaną przez ukraińskie towarzystwo ubezpieczeniowe, to w którym zawarte jest podstawowe ubezpieczenie OC pojazdu.
ZK jest międzynarodowym dowodem zawarcia ubezpieczenia obowiązkowego OC. Dokument ZK jest potwierdzeniem, że ukraińskie towarzystwo ubezpieczeniowe pokryje szkody spowodowane przez kierującego takim pojazdem za granicą. ZK może być zawarta minimum na 15 dni i obowiązywać do 1 roku.
W przypadku kiedy posiadacz ukraińskiego pojazdu nie dysponuje Zieloną Kartą, przy wjeździe do Polski powinien wykupić on polisę ubezpieczenia OC granicznego u ubezpieczyciela działającego w Polsce. W odróżnieniu od Zielonej Karty, polisa OC granicznego ważna jest od minimum 30 dni do 12 miesięcy. Wiemy, że w przypadku Ukrainy - po rozpoczęciu działań wojennych - wielu posiadaczy nie miało żadnej możliwości wykupienia ZK. Wielu nie posiadało też środków pieniężnych na wykupienie polskiego ubezpieczenia granicznego.
Dlatego z uwagi na panującą sytuację i trwający konflikt zbrojny kilka towarzystw ubezpieczeniowych (STU ERGO Hestia SA, PZU SA, TUiR Warta SA i TUiR Allianz Polska SA) zadeklarowało wsparcie dla osób uciekających z terytorium Ukrainy (po 24 lutego) i bezpłatne ubezpieczenie OC graniczne na 30 dni. Po tym terminie - określonym na polisie - kierowca ukraiński musi wykupić własne ubezpieczenie graniczne.
Jak postępować w przypadku powstania szkody?
Wszystko zależy od rodzaju posiadanego ubezpieczenia OC pojazdu sprawcy, zarejestrowanego na Ukrainie.
- Jeśli kierujący pojazdem ukraińskim posiadał polisę OC granicznej, szkodę w celu jej likwidacji należy zgłosić do towarzystwa ubezpieczeniowego, które wystawiło ten dokument na terenie Polski. Dotyczy to także ubezpieczeń granicznych wydanych nieodpłatnie. I jest to najprostsza sprawa, bo szkoda jest likwidowana zgodnie z obowiązującymi procedurami tak jak szkoda krajowa.
- Jeśli kierujący pojazdem posiadał międzynarodowy dowód zawarcia ubezpieczenia obowiązkowego OC (czyli Zieloną Kartę), należy sprawdzić np. za pośrednictwem Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych korespondenta, który reprezentuje ukraińskiego ubezpieczyciela na terenie Polski. Korespondentami są wytypowani przedstawiciele zagranicznych ubezpieczycieli, którzy zostali zatwierdzeni przez organ nadzorujący sprawy ubezpieczeń obowiązkowych OC ppm w Polsce. Zadaniem korespondenta jest przeprowadzenie procesu likwidacji szkody na terenie kraju, na którym został on powołany, a spowodowanych pojazdami ubezpieczonymi w zakresie ubezpieczenia obowiązkowego OC ppm za granicą czyli ZK. Posiadając numer rejestracyjny pojazdu, nazwę ubezpieczyciela oraz numer polisy ZK, będziemy w stanie ustalić korespondenta, do którego będziemy mogli zgłosić szkodę.
- Jeśli nie ma możliwości ustalenia korespondenta danego ubezpieczyciela na terenie Polski, szkodę należy zgłosić do PZU SA lub TUiR Warta SA, które pełnią funkcję agenta Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych (PBUK).
- W przypadkach gdy polisa ubezpieczenia granicznego nie jest ważna (np. nie przedłużono bezpłatnego ubezpieczenia granicznego), szkodę taką należy zgłosić do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG) za pośrednictwem dowolnego ubezpieczyciela, który prowadzi działalność w zakresie ubezpieczenia obowiązkowego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Najlepiej oczywiście poprzez swojego ubezpieczyciela OC ppm. W przypadku kiedy kierujący pojazdem na ukraińskich numerach rejestracyjnych wyrządzi szkodę i nie posiada ważnej Zielonej Karty lub ważnego ubezpieczenia OC granicznego, za likwidację takiej szkody odpowiada wspomniany już Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Należy zwrócić uwagę, że stan wojny na Ukrainie nie zmienia żadnych zasad obowiązujących w zakresie obowiązku posiadania odpowiedniego ubezpieczenia OC ppm. Bezpłatne OC graniczne wydawane przez polskich ubezpieczycieli, było ich dobrą wolą, aby pomóc uchodźcom ukraińskim w pierwszym najtrudniejszym okresie wyjazdu - ucieczki - z kraju.
