Wymogi przepisów prawa przy zdarzeniach w ubezpieczeniach od ognia i innych zdarzeń losowych

Przedstawiamy artykuł ukazany w ostatnim numerze magazynu Alwis & Serwis. Opowiada on o przepisach prawa istotnych w ubezpieczeniach od ognia i innych zdarzeń losowych. To bardzo ważna wiedza przydatna w codziennej pracy agenta! W naszej Agencji zawieramy rocznie ponad sto tysięcy ubezpieczeń, w tym dużo ubezpieczeń od ognia i innych zdarzeń losowych dot. mieszkań, domów, mienia firm, rolników, mienia na budowie, itd. Zgodnie z prawidłowościami występują także szkody, w zasadzie dobrze załatwiane przez wszystkie zakłady ubezpieczeniowe, dla których zawieramy ubezpieczenia. I właśnie kryterium, jakim jest likwidacja szkód, jest dla nas najważniejszym wyznacznikiem tej współpracy.

Odmowa wypłaty odszkodowania

W kilku przypadkach spotkaliśmy się z odmowami wypłaty odszkodowań i były to decyzje zgodne z ogólnymi warunkami ubezpieczeń tych ZU. Rzecz polegała głównie na tym, że nie zostały spełnione warunki określone w o.w.u. dla ubezpieczanego mienia w zakresie udokumentowania, np. okresowych przeglądów instalacji, kominów, itd. Najogólniej kwestię tę można sprowadzić do trzech problemów:

W większości ogólnych warunków ubezpieczenia problem spełniania tych warunków jest ujęty ogólnie, a można go sprowadzić do stwierdzenia, że: ubezpieczane mienie powinno odpowiadać warunkom określonym w powszechnie obowiązujących przepisach prawa budowlanego i przepisach pokrewnych;
Brak jednolitej interpretacji, w jaki sposób poszczególne ZU powinny interpretować te zapisy prawa i jakich dokumentów żądać na ich udokumentowanie. W praktyce jedne ZU wymagają oryginalnych dokumentów literalnie potwierdzających, np. dokonanie przeglądu, a inne dopuszczają uproszczone udokumentowanie tych faktów. I tutaj mamy najczęściej kłopoty likwidacyjne;
Odmowa lub zmniejszenie wysokości odszkodowania może mieć zastosowanie tylko wówczas, jeśli pomiędzy powstałą szkodą, a nie spełnieniem warunków określonych prawem i w o.w.u. występuje ścisły, niepodważalny związek przyczynowo-skutkowy.

W związku z tym spróbujmy prześledzić, jakie warunki powinny być spełnione w zakresie posiadania budynków i budowli, np. przez właściciela domu jednorodzinnego, w zakresie różnych kontroli i czym powinny być dokumentowane. Przepisy stanowią, że właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest zobowiązany użytkować go zgodnie z przeznaczeniem, wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. Tak stanowi art. 61 pkt.1 Ustawy „Prawo budowlane” oraz Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.

Okresowe kontrole

Dla zapewnienia utrzymania obiektu budowlanego (w tym domu jednorodzinnego) we właściwym stanie, jego właściciel lub zarządca ma obowiązek zapewnić przeprowadzenie okresowych kontroli przez osoby do tego uprawnione. Do najważniejszych kontroli, które są obowiązkowe i o których powinien pamiętać każdy właściciel lub zarządca obiektu budowlanego – w tym domu jednorodzinnego – należą:

RODZAJ KONTROLI	KTO KONTROLUJE	CZĘSTOTLIWOŚĆ KONTROLI
Kontrola instalacji elektrycznej i piorunochronnej, sprawdzenie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów	Osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych	Raz na 5 lat
Kontrola instalacji gazowych, sprawdzenie stanu technicznego instalacji gazowych (w tym jej szczelności)		Raz na 1 rok
Kontrola przewodów kominowych, sprawdzenie stanu technicznego przewodów kominowych – dymowych, spalinowych i wentylacyjnych	Osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności – w odniesieniu do przewodów kominowych	Raz na 1 rok
Usuwanie zanieczyszczeń z przewodów wentylacyjnych.	Właściciel lub zarządca nieruchomości lub inna osoba przez niego wskazana, w tym osoba posiadająca kwalifikacje kominiarskie	Raz na 1 rok
Usuwanie zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych w okresie ich użytkowania w przypadku palenisk opalanych paliwem stałym (czyszczenie kominów).		Raz na 3 m-ce
Usuwanie zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych w okresie ich użytkowania w przypadku palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym.		Raz na 6 m-cy
Kontrola kotłów opalanych nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności ponad 100 kW	Osoby posiadające uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej	Raz na 2 lata
Kontrola kotłów opalanych paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności 20 kW do 100 kW oraz kotłów opalanych gazem		Raz na 4 lata
Kontrola kotłów - po upływie 15 lat użytkowania		Raz na 15 lat
Kontrola systemów klimatyzacji, kontrola polegająca na ocenie efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych zastosowanych w systemach klimatyzacji, ich wielkości w stosunku do wymagań użytkowych o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW	Osoby posiadające uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej	Raz na 5 lat

Jak powinny być udokumentowane przeprowadzone kontrole i wykonane obowiązki, jeśli powstanie szkoda i jest związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy powstałą szkodą, jej wysokością i brakiem dokumentów potwierdzających ich wykonanie? Stosować należy generalną zasadę, że: określone prawem obowiązki nałożone na właścicieli budynków i budowli powinny być przestrzegane i dokumentowane. I tę zasadę powinniśmy zawsze przypominać naszym klientom przy zawieraniu ubezpieczeń. Jeden z agentów, który przed sądem musiał dowodzić, że klienta zapoznał z tymi przepisami, wprowadził u siebie specjalną pieczątkę, którą przybija na wydawanej klientowi polisie majątkowej. Treść jej brzmi - cytuję z pamięci: „Zapoznano odbierającego polisę z obowiązkami związanymi z zabezpieczeniem mienia, jakie wynikają z obowiązujących przepisów prawa oraz OWU”. To ważne, tym bardziej, że ogólnie większość ubezpieczających i naszego społeczeństwa nie dba o okresowe przeglądy swojego mienia.

Praktyka Zakładów Ubezpieczeniowych

Przeprowadziłem analizę 8 naszych Ubezpieczycieli, aby zorientować się, jak oni podchodzą do tych spraw przy likwidacji szkód. Popularne „czyszczenie kominów”: co 3 miesiące - przy paliwie stałym i 6 miesięcy - przy paliwach płynnych i gazowych. Najczęstszym przypadkiem jest tutaj zapalenie się sadzy lub osadów w kominie, przeniesienie ognia na inne elementy obiektu, sąsiednie obiekty lub nawet rozerwanie komina. Podstawowym dokumentem potwierdzającym udrożnienie przewodów kominowych (czyszczenia), we wszystkich ZU, jest kwit wydawany przez uprawnionego kominiarza. Proama, Compensa i PZU dopuszczają oświadczenie, jeśli np. właściciel sam wykonywał czyszczenie (PZU). Uniqa wymaga posiadania kwitów z dwóch ostatnich lat. Obowiązek przeglądów przewodów kominowych i wentylacyjnych raz w roku. Pożar powstaje na wskutek nieszczelności komina, rozszczelnienia, wad konstrukcyjnych złej jakości materiałów i zużycia eksploatacyjnego komina lub przewodów kominowych. Protokołu z przeglądu bezwzględnie wymagają: Ergo Hestia, Gothaer, PZU i Uniqa - z ostatnich dwóch lat. Proama, Compensa i InterRisk dopuszczają udokumentowanie tego przeglądu w innej formie, np. potwierdzenia kominiarza z czyszczenia kominów z dodatkowym wpisem, że kominy nie posiadają usterek, że są sprawne do eksploatacji lub że są dobre i mogą być eksploatowane. Warta dopuszcza jako udokumentowanie „każdy dokument wystawiony przez zakład kominiarski, z którego wynika, gdzie, u kogo, kiedy i kto dokonał przeglądu i że przewody kominowe i wentylacyjne są sprawne”. Kontrola instalacji elektrycznej i piorunochronowej przeprowadzana obowiązkowo raz na pięć lat. Zakres kontroli jest dość szeroki i znają go osoby posiadające uprawnienia do ich przeprowadzania. Pożar następuje na wskutek wad w instalacji, zużycia eksploatacyjnego instalacji i osprzętu, rozluźnienia styków, złych zabezpieczeń oraz ochrony przeciwporażeniowej i przetężeniowej. Wszystkie ZU wymagają bezwzględnie protokółu z kontroli, wystawionego przez upoważniony podmiot lub wpisu do „Księgi obiektu”, jeśli taka jest prowadzona. Ważne, żeby w przypadku powstania szkody, przyczyna pożaru była jasno określona, że powstała od „ instalacji elektrycznej” - szeroko pojmowanej. To najczęściej stwierdzają biegli od pożarów, dzisiaj z wykorzystaniem nowoczesnej aparatury, strażacy. Dlatego ważny jest przegląd instalacji, gdyż przeprowadzający go także ponosi odpowiedzialność w przypadku potwierdzenia nieprawdy. Tutaj mamy najwięcej niezgodności, jeśli chodzi o tzw. „rażące niedbalstwo” przy powstawaniu takich szkód, spowodowanych wadą instalacji elektrycznej. Warto także podkreślić, że piorunochrony nie są powszechnie wymagane. Muszą być tam, gdzie budynek przekracza 15 m wysokości, posiada powierzchnię większą niż 500 m², jest zbudowany z materiałów łatwopalnych, jest położony w miejscach zagrożonych wyładowaniami atmosferycznymi (mapa wyładowań) lub gdy wymają tego przepisy szczegółowe. Przy przepięciach od wyładowań atmosferycznych, ZU z zasady uwzględniają protokoły serwisów specjalistycznych, w których będzie jasne określenie przyczyny zniszczenia mienia i powstania przepięcia. Tylko Ergo Hestia wymaga zachowania uszkodzonego mienia do oglądu likwidatora, który dalej decyduje o postępowaniu i naprawieniu szkody. Zawsze po dokonaniu oględzin i określeniu wysokości kosztów naprawy, należy skontaktować się z ZU, w celu uzyskania akceptacji naprawy lub wymiany na nowe urządzenie. ZU może uprawdopodobnić wystąpienie wyładowania atmosferycznego w danym miejscu i o określonej porze, poprzez sprawdzenie w IMiGW, powstanie podobnych szkód w sąsiedztwie, itd. To tylko krótki przegląd dotyczący tej problematyki. Każda OFWCA w interesie klienta Ubezpieczającego/Ubezpieczonego, ale także w interesie własnym, powinna informować Klientów o tych obowiązkach.

Komentarze (2)

2 thoughts on “Wymogi przepisów prawa przy zdarzeniach w ubezpieczeniach od ognia i innych zdarzeń losowych”

MartaLeszcz pisze:

11/18/2016 o 12:30

Bardzo dziękuję za ten artykuł, przydatny, jasno opisany i tak ważny dla klientów.

Odpowiedz
tewu pisze:

10/27/2017 o 15:29

Brakuje mi w wykazie „przeglądu budowlanego 5 letniego” w domu jednorodzinnym. W wykazie jest ograniczony jedynie do instalacji elektrycznej i odgromowej, ale to nie wszystko co powinno być skontrolowane i potwierdzone protokołem w okresie raz na 5 lat. No i nie znalazłem niczego na temat instalacji i urządzeń kanalizacyjnych…..

Odpowiedz

Odmowa wypłaty odszkodowania

Okresowe kontrole

Praktyka Zakładów Ubezpieczeniowych

O autorze

Komentarze (2)

2 thoughts on “Wymogi przepisów prawa przy zdarzeniach w ubezpieczeniach od ognia i innych zdarzeń losowych”

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi